بهترین جایگزین سپرده بانکی چیست؟ سود بیشتر از بانک با حداقل ریسک

در شرایط اقتصادی کنونی که نرخ تورم بالاتر از سود بانکی است و قدرت خرید مردم روزبه‌روز کاهش می‌یابد، بسیاری از افراد به دنبال راه‌هایی برای حفظ و حتی افزایش ارزش سرمایه خود هستند. یکی از پرسش‌های پرتکرار در میان سرمایه‌گذاران خرد این است که آیا گزینه‌ای وجود دارد که بتوان با ریسک مشابه بانک، سود بیشتری کسب کرد؟ این مقاله قصد دارد به این سوال پاسخ دهد و بهترین جایگزین سپرده بانکی را با معرفی صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت به سرمایه‌گذاران ریسک گریز معرفی کند.

جایگزین سپرده بانکی چیست؟

سپرده‌گذاری در بانک از گذشته‌های دور تا به امروز یکی از محبوب‌ترین روش‌های نگهداری پول در ایران بوده است. این روش به واسطه امنیت بالا، سود تضمینی و عدم نیاز به دانش تخصصی، انتخاب اول بسیاری از افراد جامعه محسوب می‌شود. با این وجود، تورم شدید در اقتصاد ایران در سال‌های گذشته باعث شده است که جذابیت سپرده بانکی برای بسیاری از سرمایه‌گذاران ریسک گریز کاهش پیدا کند.

حساب‌های بانکی در ایران به دو نوع عمده کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شوند. در حساب‌های کوتاه‌مدت، معمولاً سود به‌صورت ماهانه یا روزانه محاسبه می‌شود که نرخ سود این نوع حساب‌ها در سال‌های اخیر بین ۱۰ تا ۱۵ درصد متغیر بوده است. حساب‌های بلندمدت نیز که بازه زمانی یک ساله یا بیشتر دارند، نرخ سودی در حدود ۲۰ تا ۲۳ درصد سالانه را به مشتریان ارائه می‌دهند. اما نکته مهم اینجاست که در بیشتر موارد، برای برداشت زودهنگام سپرده از حساب بلندمدت، بانک سود را کاهش می‌دهد یا به نرخ کوتاه‌مدت تغییر می‌دهد.

در حالی که بانک‌ها سود نسبتاً ثابتی به مشتریان خود پرداخت می‌کنند، نرخ تورم در اقتصاد ایران گاه تا دو برابر این میزان افزایش می‌یابد. نتیجه آن است که با وجود دریافت سود، قدرت خرید سرمایه‌گذار کاهش می‌یابد. به عبارت دیگر، فرد با اینکه پول بیشتری دارد، اما قادر به خرید کالاها و خدمات کمتری خواهد بود. دلایل اصلی افراد برای پیدا کردن جایگزین سپرده بانکی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.

• افت واقعی ارزش پول: شاید بزرگ‌ترین مشکل سپرده بانکی در شرایط تورمی این باشد که نرخ سود آن، کمتر از نرخ تورم است. این بدان معناست که در پایان سال، سرمایه‌گذار با وجود دریافت سود، عملاً متضرر شده و ارزش واقعی پول او کاهش یافته است.
• سود محدود و دستوری: بانک‌ها مجاز نیستند بیش از نرخ تعیین‌شده توسط بانک مرکزی سود پرداخت کنند. بنابراین حتی اگر شرایط اقتصادی به گونه‌ای باشد که بتوان سود بیشتری به سرمایه‌گذار داد، بانک‌ها به دلیل مقررات، امکان آن را ندارند.
• عدم انعطاف در برداشت: بسیاری از حساب‌های بلندمدت بانکی در صورت برداشت زودتر از موعد، جریمه یا کاهش نرخ سود دارند. این موضوع به‌خصوص در مواقعی که فرد به سرمایه خود نیاز فوری دارد، می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
• فرصت‌سوزی: در حالی که سرمایه‌گذار پول خود را با نرخ سود مشخصی در بانک سپرده‌گذاری کرده، فرصت‌های سرمایه‌گذاری بهتری در بازار وجود دارد که از آن‌ها بی‌نصیب مانده است.

صندوق درآمد ثابت بهترین جایگزین سپرده بانکی

صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت، نوعی نهاد مالی هستند که هدف آن‌ها ارائه بازدهی پایدار و کم‌ریسک برای سرمایه‌گذاران است. این صندوق‌ها، سرمایه جمع‌آوری‌شده از عموم مردم را در دارایی‌هایی با درآمد ثابت، از جمله اوراق مشارکت دولتی، گواهی سپرده بانکی، سپرده‌های بانکی با نرخ ترجیحی و اسناد خزانه اسلامی سرمایه‌گذاری می‌کنند. برخی از این صندوق‌ها نیز درصد محدودی از دارایی خود را در سهام با ریسک کنترل‌شده سرمایه‌گذاری می‌کنند تا بازدهی کل را کمی افزایش دهند.

مدیریت این صندوق‌ها توسط نهادهای مالی دارای مجوز از سازمان بورس انجام می‌شود و کلیه فعالیت‌های آن‌ها تحت نظارت مستقیم سازمان بورس، حسابرس مستقل و متولی صندوق است. از نظر قانونی و نظارتی، ساختار این صندوق‌ها بسیار شفاف و قابل اعتماد است و ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها نیز با توجه به نوع دارایی پایه، بسیار کم است. ویژگی‌های کلیدی صندوق‌های درآمد ثابت را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.

• ریسک پایین: بخش عمده منابع جمع شده در صندوق‌های درآمد ثابت در اوراق و سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌شود که ریسک آن‌ها بسیار پایین و در حد صفر است.
• بازدهی روزشمار: برخلاف سپرده‌های بانکی، در صندوق‌های درآمد ثابت سود روزشمار به سرمایه‌گذار تعلق می‌گیرد و نرخ شکست وجود ندارد.
• نقدشوندگی بالا: صندوق‌های صدور و ابطالی معمولاً حداکثر ظرف یک روز کاری وجه را پرداخت می‌کنند. صندوق‌های ETF نیز در لحظه از طریق بازار قابل معامله هستند.
• تنوع کنترل شده در ترکیب دارایی: این ویژگی باعث مدیریت بهتر ریسک و افزایش پایداری سود می‌شود.
• معاف از مالیات: سود حاصل از سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها مالیات ندارد.

ریسک‌های صندوق درآمد ثابت

یکی از سوالات متداول درباره صندوق‌های درآمد ثابت، احتمال ورشکستگی آن‌ها است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت به دلیل نوع دارایی‌هایی که در آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌شود، جزو کم‌ریسک‌ترین ابزارهای مالی هستند. بخش عمده منابع این صندوق‌ها صرف خرید اوراق بدهی دولتی، اسناد خزانه اسلامی، سپرده‌های بانکی با نرخ توافقی و سایر ابزارهای کم‌نوسان می‌شود.

این دارایی‌ها نه‌تنها تضمین‌شده توسط دولت یا بانک‌های معتبر هستند، بلکه با نظارت دقیق نهادهای مالی همچون سازمان بورس، حسابرس رسمی و متولی صندوق کنترل می‌شوند. همچنین منابع صندوق در حسابی مجزا از دارایی‌های شرکت مدیریت‌کننده نگهداری می‌شود و در صورت بروز مشکل برای مدیر یا نهاد اجرایی، سرمایه سرمایه‌گذاران محفوظ خواهد بود.

از سوی دیگر، ساختار قانونی صندوق‌ها باعث می‌شود عملکرد آن‌ها شفاف باشد و اطلاعات روزانه درباره وضعیت دارایی‌ها، ترکیب پرتفوی، NAV و بازدهی صندوق در دسترس عموم قرار گیرد. در مجموع، احتمال زیان یا از دست رفتن اصل سرمایه در این صندوق‌ها بسیار ناچیز است اما مهم است که سرمایه‌گذاران صندوق‌هایی را انتخاب کنند که در سال‌های متمادی فعالیت خود توانسته‌اند بازدهی مناسب و عملکرد مطمئن داشته باشند.

نحوه خرید صندوق‌های درآمد ثابت

برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت، به‌ویژه برای افرادی که تاکنون تجربه‌ای در این حوزه نداشته‌اند، مسیر بسیار ساده و بدون نیاز به حضور فیزیکی فراهم شده است. در حال حاضر سه روش اصلی برای خرید واحدهای صندوق‌های درآمد ثابت به عنوان بهترین جایگزین سپرده بانکی وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

از طریق سامانه‌های اختصاصی مدیران صندوق

بسیاری از گروه‌های خدمات بازار سرمایه و شرکت‌های متولی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سامانه‌های اختصاصی خود را برای مدیریت سرمایه‌گذاران توسعه داده‌اند. کاربران با استفاده از این سامانه‌های اختصاصی می‌توانند در صندوق‌های مربوط به آن شرکت به صورت کاملا آنلاین سرمایه‌گذاری کنند و هر زمان خواستند مبلغ سرمایه‌گذاری و سود آن را از طریق همین سامانه‌ها برداشت بزنند.

به عنوان مثال، سامانه سرمایه‌گذاری آی‌پاسارگاد، سامانه اختصاصی سرمایه‌گذاری در صندوق‌های گروه خدمات بازار سرمایه پاسارگاد است که سرمایه‌گذاران با ثبت نام کاملا آنلاین در آن می‌توانند امکان سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت صدور و ابطالی هزاره سوم پاد و قابل معامله در بورس پاسارگاد را به دست آورند.

از طریق سایت رسمی هر صندوق

هر صندوق درآمد ثابت رسمی و تایید شده از طرف سازمان بورس یک سایت مخصوص خود را دارد که سرمایه‌گذاران با استفاده از آن و همچنین اپلیکیشن اختصاصی آن می‌توانند در صندوق مورد نظر خود سرمایه‌گذاری کنند. معمولا رابط کاربری سایت‌های رسمی اندکی پیچیده است اما سرمایه‌گذاری از طریق آن‌ها نیز کاملا آنلاین است. سایت https://hezareh3-pod.ir/ سایت رسمی صندوق هزاره سوم پاد است که سرمایه‌گذاران با مراجعه به این سایت می‌توانند کلیه مراحل سرمایه‌گذاری را به صورت کاملا آنلاین دنبال کنند.

علاوه بر این امکان سرمایه‌گذاری در برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری از طریق اپ‌های دیگرمثل اپ‌های بانکی نیز برای سرمایه‌گذاران فراهم است. به عنوان مثال، دارندگان حساب ترابانک پاسارگاد یا همان ویپاد می‌توانند با مراجعه به اپلیکیشن ویپاد و انتخاب گزینه صندوق هزاره سوم پاد، به راحتی هر چه تمام در این صندوق سرمایه‌گذاری کرده و در زمان دلخواه سرمایه و سود خود را برداشت بزنند.

از طریق پنل‌های معاملاتی کارگزاری‌ها

روش‌های قبلی بیشتر برای صندوق‌های درآمد ثابت تاز نوع صدور و ابطالی بود. برای صندوق‌های قابل معامله (ETF) مانند صندوق درآمد ثابت «پاسارگاد»، می‌توان با داشتن کد بورسی، از طریق پنل معاملات آنلاین کارگزاری‌ها مث کارگزاری بانک پاسارگاد مانند خرید سهام، واحدهای صندوق را خرید یا فروش کرد. این روش بیشتر مناسب کاربران حرفه‌ای‌تر است که در بازار سرمایه فعال هستند.

عملکرد صندوق‌های درآمد ثابت در یک سال گذشته

در سال گذشته، بسیاری از صندوق‌های درآمد ثابت توانستند بازدهی‌های محقق شده بین ۲۴ تا ۲۸ درصد سالانه ثبت کنند. این در حالی است که میانگین سود سپرده‌های بانکی در همان دوره حدود ۲۱ تا ۲۳ درصد بوده است. به عبارتی، صندوق‌های برتر درآمد ثابت حدود ۳ تا ۵ درصد بازدهی بیشتر از سپرده بانکی ارائه دادند. در صورت سرمایه‌گذاری مجدد این اختلاف به بیشتر از 10 درصد نیز در برخی از صندوق‌ها می‌رسد.

توجه داشته باشید که در انتخاب صندوق درآمد ثابت برای سرمایه‌گذاری و جایگزینی آن با سپرده باتکی تنها به سود دقت نکنید. تداوم سودآوری، ریسک پایین، خوش سابقه بودن نهاد مدیریت کننده صندوق و ترکیب دارایی‌های صندوق از جمله عوامل دیگری است که در انتخاب صندوق درآمد ثابت می‌تواند کمک کننده باشد. با مراجعه به سایت فیپیران می‌توانید لیست صندوق‌های درآمد ثابت را مشاهده و عملکرد آن‌ها را بررسی کنید.

صندوق درآمد ثابت صدور و ابطالی هزاره سوم پاد

این صندوق بهترین جایگزین سپرده بانکی برای کسب سود بیشتر از بانک با همان میزان ریسک است. این صندوق از نوع «درآمد ثابت صدور و ابطالی» است و تحت مدیریت گروه خدمات بازار سرمایه پاسارگاد قرار دارد. هدف این صندوق ارائه بازدهی بیشتر از بانک، با حفظ ویژگی‌هایی چون نقدشوندگی بالا و ریسک پایین است. ویژگی‌های کلیدی این صندوق عبارتند از:

• پرداخت سود روزشمار: سود به‌صورت روزانه محاسبه می‌شود و در NAV هر واحد اعمال می‌شود.
• نقدشوندگی سریع: درخواست ابطال معمولاً ظرف یک روز کاری انجام می‌شود.
• ترکیب دارایی امن: بیش از ۹۰٪ منابع صندوق در اوراق و سپرده‌های بانکی با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود.
• قابل سرمایه‌گذاری با مبالغ پایین: حتی با ۱۰۰ هزار تومان نیز می‌توان وارد این صندوق شد.
• اطلاعات شفاف و به‌روزرسانی روزانه NAV: در سامانه آی‌پاسارگاد در دسترس عموم است.

سرمایه‌گذاری در این صندوق از روش‌های سامانه آی‌پاسارگاد، اپلیکیشن ویپاد و سایت رسمی صندوق قابل انجام است. این صندوق از نوع توزیع سود ماهانه و مناسب افرادی است که ماهانه می‌خواهند سود خود را دریافت کنند. سود سرمایه‌گذاری این صندوق در 15 ام هر ماه محاسبه شده و در روز کاری بعد به حساب سرمایه‌گذاران واریز می‌شود.

صندوق قابل معامله (ETF) درآمد ثابت پاسارگاد

این صندوق دومین صندوق درآمد ثابت گروه بازار سرمایه پاسارگاد و از جنس قابل معامله در بورس است. سرمایه‌گذاران می‌توانند با جستجوی نماد «پاسارگاد» در پنل معاملاتی کارگزاری‌ها، واحدهای این صندوق را در ساعات فعالیت بازار بورس خریداری کنند و در زمان دلخواه خود ار طریق کارگزاری‌ها به فروش برسانند. ویژگی‌های اصلی این صندوق را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.

• معامله‌پذیر در بورس: امکان خرید و فروش آنلاین از طریق کارگزاری‌ها با نماد اختصاصی
• مناسب برای سرمایه‌گذاران بورسی و حرفه‌ای‌تر که تمایل دارند دارایی درآمد ثابت در پرتفوی خود داشته باشند.
• بازدهی بالاتر از سود بانکی در بلندمدت: انتظار می‌رود سود موثر سالانه این صندوق 35 درصد باشد که بسیار بیشتر از سود بانکی است.
• نقدشوندگی بالا: خرید و فروش آن در لحظه بازار امکان‌پذیر است و نیازی به درخواست ابطال ندارد.

این صندوق ویژگی‌های عمومی صندوق‌های درآمد ثابت مثل معاف بودن از مالیات و نبود نرخ شکست را دارد. صندوق پاسارگاد از نوع توزیع سود نیست و سود سرمایه‌گذاری به صورت روزانه به قیمت واحدهای صندوق اضافه می‌شود و سرمایه‌گذاران برای دریافت سود خود در هر زمان دلخواه می‌توانند بخشی یا همه وحدهای خود را در کارگزاری‌ها به فروش برسانند.

جمع‌بندی

اگر به دنبال جایگزین سپرده بانکی هستید که با سطح ریسک مشابه سپرده بانکی، بازدهی بالاتری داشته باشد، بدون تردید صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت انتخابی هوشمندانه هستند. این صندوق‌ها با بهره‌گیری از تیم‌های متخصص، ابزارهای متنوع مالی، چارچوب نظارتی قوی و شفافیت اطلاعاتی، توانسته‌اند اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کنند.

در میان گزینه‌های موجود، صندوق درآمد ثابت هزاره سوم پاد و صندوق قابل معامله درآمد ثابت پاسارگاد به‌عنوان دو نمونه موفق و مطمئن معرفی می‌شوند که می‌توانند نقطه شروع مناسبی برای خروج از سود محدود بانکی و ورود به دنیای سرمایه‌گذاری باشند.