گواهی سپرده طلا چیست؟ 0 تا 100 گواهی سپرده سکه طلا و شمش طلا

گواهی سپرده طلا چیست؟ گواهی سپرده طلا نوعی اوراق بهادار مبتنی بر دارایی پایه طلا است که مالکیت مقدار مشخص و استانداردی از طلا به‌صورت «سکه طلا» یا «شمش طلا» را نمایندگی می‌کند. فرآیند ایجاد گواهی سپرده طلا به این صورت است که ابتدا طلا توسط خزانه‌ها و انبارهای مورد تأیید (مثل بانک‌ها) ثبت و نگهداری می‌شود و پس از پذیرش آن‌ها در بورس کالا، معادلِ طلای نگه‌داری شده، گواهی سپرده طلا در بورس کالا عرضه می‌شود.

مالکیت هر واحد گواهی سپرده طلا به نام خریدار در سپرده‌گذاری مرکزی بورس ثبت می‌گردد. این سازوکار، خریدوفروش طلا را شفاف، قابل‌ردیابی و کم‌ریسک‌تر از مبادله فیزیکی می‌کند و با افزایش نقدشوندگی امکان معامله آسان و کشف قیمت مبتنی بر عرضه و تقاضا را فراهم می‌آورد. امکان تحویل فیزیکی طلا با ارائه گواهی سپرده طلا نیز برای سرمایه‌گذاران طبق ضوابط محفوظ است.

گواهی سپرده طلا چیست؟

گواهی سپرده طلا سند مالی دارای پشتوانه فیزیکی است که نشان می‌دهد دارنده‌ی آن، مالک مقدار معینی از طلا (به‌ شکل سکه یا شمش با مشخصات استاندارد) است. طلای متناظر با این سند مالی در خزانه‌ها و انبارهای دارای مجوز نگهداری می‌شود و بر پایه‌ی آن، نماد معاملاتی در بورس کالا تعریف می‌شود.

گواهی سپرده یک ابزار مالی است که نشان دهنده مالکیت فرد بر روی دارایی سپرده‌گذاری شده است. گواهی سپرده انواع مختلفی دارد که در بازار بورس ایران گواهی سپرده کالایی از کاربردی‌ترین ابزارهای مالی است. در حال حاضر گواهی سپرده کالایی برای کالاهای مختلف مثل شمش طلا، سکه طلا، شمش نقره و زعفران و با استانداردهای مشخص تعریف شده و قابل معامله است.

معاملات گواهی سپرده طلا به‌صورت کاملا آنلاین برقرار است و مالکیت طلای متناظر به نام دارنده گواهی در سپرده‌گذاری مرکزی ثبت می‌شود. گواهی سپرده طلا، ترکیبی متوازن از پشتوانه‌ی عینی طلا و امکان معامله شفاف و سریع را فراهم می‌کند اما در تصمیم‌گیری برای خرید آن باید ملاحظاتی مانند کارمزدها و هزینه انبارداری (در نگهداری بلندمدت) لحاظ شوند.

در حال حاضر دو نوع گواهی سپرده طلا با عنوان‌های گواهی سپرده سکه طلا و گواهی سپرده شمش طلا در بورس کالای ایران تعریف شده است. با عاملیت بانک‌های رفاه، آینده و سامان امکان معامله گواهی سپرده سکه طلا از طریق خود بورس و با جستجوی نماد سکه نیز وجود دارد اما گواهی سپرده شمش طلا تنها از طریق بورس کالا قابل معامله است.

• مطالعه بیشتر: صندوق طلای ریتون چیست؟

گواهی سپرده سکه طلا چیست؟

گواهی سپرده سکه طلا ابزار مالی رسمی و معتبر است که مالکیت دارنده را بر مقدار مشخصی سکه طلا با استانداردهای از پیش تعریف شده مشخص می‌کند. با ایجاد گواهی سپرده سکه طلا امکان سرمایه‌گذاری آنلاین افراد در سکه طلا بدون نگرانی از اصل بودن سکه‌ها و تامین امنیت آن‌ها فراهم شده است.

در بورس ایران هر برگه گواهی سکه طلا برابر با 0.001 یک سکه طلا است و هر کاربر با داشتن 1000 واحد از این گواهی‌ها می‌تواند مالک یک سکه تمام بهار آزادی با عیار 22 (درصد خلوص 900 از 1000) و وزن 8.133 گرم شود. این سکه‌ها در انبارهای مورد تایید بورس کالا ذخیره می‌شوند. توجه داشته باشید که به طور استثنا هر گواهی سپرده سکه طلا در خزانه بورس کالای ایران معادل یک سکه است. ویژگی‌های اصلی گواهی سپرده سکه طلا به صورت زیر است.

• به جز گواهی سپرده سکه طلای خزانه بورس کالای ایران، تمامی گواهی‌های سپرده سکه دارای تاریخ سررسید هستند.
• در تاریخ سررسید گواهی، سرمایه‌گذار می‌تواند سکه را بفروشد، سکه فیزیکی را دریافت کند یا از طریق کارگزاری سکه خود را به یک نماد جدید سکه انتقال دهد.
• سپرده سکه طلا در بورس با نماد سکه قابل معامله است. در بورس کالای ایران نیز می‌توان گواهی سپرده سکه طلای خزانه بورس کالا را با نماد CD١GOC٠٠٠١ معامله کرد.
• سرمایه‌گذاران می‌توانند یک روز پس از خرید گواهی سپرده سکه طلا به خزانه‌داری بانک مراجعه و سکه خریداری شده را به صورت فیزیکی دریافت کنند.
• معاملات گواهی سپرده سکه طلا با دامنه نوسان مثبت منفی 5 درصدی نسبت به قیمت پایانی روز معاملاتی قبل انجام می‌شود.

گواهی سپرده شمش طلا چیست؟

گواهی سپرده شمش طلا دیگر گواهی سپرده کالایی مبتنی بر طلا است که دارایی پایه آن 0.1 گرم (100 سوت) از شمش طلای یک کیلوگرمی با عیار معاملاتی 995 از 1000 است. خرید گواهی سپرده شمش طلا همانند خرید شمش طلا است با این مزیت که نیازی به تایید اصالت دارایی و تامین امنیت آن وجود ندارد و به راحتی می‌توان آن را معامله کرد.

گواهی سپرده شمش طلا با نماد «CD1G0B0001» و از روز شنبه تا پنجشنبه در بورس کالا قابل معامله است. برخلاف گواهی سپرده سکه، افراد عادی امکان تحویل شمش و دریافت گواهی سپرده شمش طلا را ندارند و شمش‌های طلا که استاندارد ابلاغی بورس کالا را احراز می‌کنند صرفا توسط شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده مورد تایید در انبار یا همان خزانه بانک سپرده‌گذاری می‌شوند و برمبنای آن‌ها گواهی سپرده صادر می‌شود. ویژگی‌های اصلی گواهی سپرده شمش طلا به صورت زیر است.

• سرمایه‌گذاران می‌توانند حداقل 1 و حداکثر 1000 گواهی سپرده شمش طلا در هر سفارش خریداری کنند و حداکثر دارایی هر کاربر در این نوع گواهی می‌تواند معادل 50 کیلوگرم شمش طلا باشد.
• امکان تحویل فیزیکی شمش طلا نیز با داشتن حداقل 11000 گواهی سپرده شمش طلا و با ثبت درخواست از طریق کارگزاری برای سرمایه‌گذاران وجود دارد.
• معاملات گواهی سپرده شمش طلا نیز مشابه با گواهی سپرده سکه طلا با دامنه نوسان مثبت منفی 5 درصدی نسبت به قیمت پایانی روز معاملاتی قبل انجام می‌شود.
• گواهی سپرده شمش طلا تنها از طریق بورس کالا قابل معامله است و امکان خرید آن از طریق پنل معاملاتی بورس وجود ندارد.

نحوه خرید گواهی سپرده طلا

اصلی‌ترین بازار برای خرید گواهی سپرده طلا بورس کالا است. سرمایه‌گذاران برای شروع سرمایه‌گذاری باید کد معاملاتی بورس کالای خود را دریافت کرده و از طریق پنل معاملاتی بورس کالای کارگزاری خود به بخش معاملات گواهی‌های سپرده دسترسی داشته باشند. پس از این مراحل، امکان خرید هر دو نوع گواهی سپرده سکه و شمش طلا برای کاربران وجود خواهد داشت.

در حال حاضر یک روش راحت‌تر نیز برای خرید گواهی سپرده سکه طلا وجود دارد که این روش برای گواهی مربوط به شمش قابل استفاده نیست. سرمایه‌گذاران می‌توانند از طریق پنل معاملات بورسی کارگزاری خود، نماد سکه را همانند نمادهای بورسی جستجو کرده و واحدهای گواهی سپرده سکه معادل 0.001 یک سکه کامل بهار آزادی را معامله کنند.

توجه داشته باشید که علاوه بر خرید مستقیم گواهی سپرده طلا، سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید واحدهای صندوق‌های طلا به صورت غیرمستقیم در گواهی سپرده شمش و سکه طلا سرمایه‌گذاری کنند. به عنوان نمونه، صندوق طلای ریتون یک صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا است که بیش از 70 درصد دارایی‌های آن در گواهی سپرده سکه و شمش طلا سرمایه‌گذاری می‌شود و سرمایه‌گذاری در آن از طریق آی‌پاسارگاد همانند سرمایه‌گذاری در ترکیب بهینه‌ای از طلا و سکه به صورت گواهی سپرده کالایی است.

گواهی سپرده طلا یا خرید فیزیکی آن؟

سرمایه‌گذاری در طلا روش‌های مختلفی دارد که خرید فیزیکی طلا و خرید گواهی سپرده طلا دو مورد از مطرح‌ترین آن‌ها است. در هر دو این روش‌ها، موضوع مالکیت و سرمایه‌گذاری در طلاست؛ با این تفاوت که در گواهی سپرده طلا، مالکیت ثبت سیستمی دارد و در فیزیکی، تحویل عینی. سرمایه‌گذاری در هر دو روش به معنی سرمایه‌گذاری در سود و زیان بازار طلا و سکه است اما تفاوت‌های کلیدی بین این دو روش وجود دارد که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران مختلف متفاوت باشد.

• استاندارد و اصالت: در گواهی سپرده کالا، اصالت طلا یا سکه پشتوانه توسط خزانه‌ی پذیرنده تأیید می‌شود؛ در خرید فیزیکی طلا، اعتبار فروشنده و فاکتور تعیین‌کننده است.
• شفافیت قیمت و نقدشوندگی: هر دو نوع گواهی سپرده طلا در بستر بورس با عمق دفتر سفارش و داده‌های لحظه‌ای معامله می‌شود اما بازار فیزیکی پراکندگی قیمت بیشتری دارد.
• هزینه‌ها: گواهی سپرده طلا مشمول کارمزد معاملات و در نگهداری، انبارداری است؛ خرید طلای فیزیکی معمولاً با اجرت/حاشیه فروش، مالیات و اختلاف قیمت خرید/فروش روبه‌رو است.
• ریسک نگهداری: وظیفه نگهداری از گواهی سپرده طلا برعهده خزانه است اما در خرید فیزیکی طلا، مسئولیت امنیت و نگهداری با خریدار است.
• دسترسی عملیاتی: خریدوفروش گواهی سپرده طلا از شنبه تا پنج‌شنبه و به صورت کاملا آنلاین برقرار است.معامله طلای فیزیکی معمولاً نیازمند مراجعه حضوری و جابه‌جایی دارایی است.
• کاربرد مالی: وثیقه‌گذاری/استفاده اعتباری از گواهی سپرده طلا بسیاری ساده‌تر و مورد قبول نهادهای مالی مختلف است.

گواهی سپرده طلا یا صندوق‌های طلا؟

از آن‌جایی که صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا بخش اصلی دارایی‌های خود را در گواهی سپرده طلا یا سکه سرمایه‌گذاری می‌کنند، تفاوت خیلی زیادی از نظر ماهیتی بین صندوق‌های طلا و گواهی سپرده طلا وجود ندارد. با این حال، تفاوت‌های بین این دو روش سرمایه‌گذاری می‌تواند از نظر نوع سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران اهمیت داشته باشد که این تفاوت‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم.

• خرید و فروش واحدهای صندوق‌های طلا بسیار ساده‌تر و راحت‌تر از معامله گواهی‌های سپرده سکه یا شمش طلا است.
• به واسطه امکان سرمایه‌گذاری در ابزارهای اهرمی امکان کسب سود/زیان بیشتر از میزان رشد طلا و سکه در صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد.
• میزان گواهی سپرده شمش طلا و سکه طلا در صندوق‌های سرمایه‌گذاری در دست مدیران صندوق است و امکان تغییر آن توسط خود سرمایه‌گذار وجود ندارد.
• خرید صندوق‌های طلا از طریق بورس امکان‌پذیر است اما برای گواهی سپرده شمش و سکه طلا باید کد بورس کالا دریافت کرد.

جمع‌بندی

گواهی سپرده طلا یک ابزار سرمایه‌گذاری مدرن در بازار سرمایه است که بر پایه شمش یا سکه طلا ایجاد شده و در بورس کالا قابل معامله است. خرید این گواهی‌ها به منزله خرید دارایی پایه (شمش طلا یا سکه طلا) است و میزان سود یا زیان آن‌ها نیز براساس تغییرات قیمت دارایی پایه تعیین می‌شود. صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا مثل صندوق طلای ریتون نیز بیشتر دارایی‌های خود را به خرید گواهی سپرده طلا و سکه اختصاص می‌دهند و روش راحت‌تری برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در طلا به نسبت گواهی‌های سپرده هستند.